پکیج آموزش سازدهنی یا هارمونیکا از صفر تا صد بصورت تصویری و آنلاین

نغمه های دل انگیز ساز دهنی را می توان از موسیقی هایی دانست که به راحتی انسان را به سرزمین خیال می برد و حالتی بسیار نوستالژیک دارد. بی جهت نیست که به سادگی حال خوب را می سازد و در لحظه لحظه زندگی تنها با نواختن لذت بینظیری را به روح و جسم ارزانی می دارد اما زمانی می توان از هارمونیکا خوش دست و با فرم منحصر به فرد آوایی نرم و شفاف شنید که سازی استاندارد خریداری شود در غیر این صورت ممکن است حتی علاقه و اشتیاق به یادگیری را نیز از دست بدهید اگر مایلید هارمونیکا را بهتر بشناسید و از سرگذشت این ساز در گستره تاریخ مطلع شوید پیشنهاد می شود مطالعه این مطلب را از دست ندهید.  

اشاره اجمالی به ساز دهنی

ساز دهنی از آلات موسیقی پر طرفداری است که اگرچه ظاهری ساده دارد اما توانسته با لحن و نوای خاص خود نه تنها همواره تک نوازی های شادی را رقم بزند بلکه در هم نوازی ها نیز بدرخشد. اندازه کوچک، حمل و نقل ساده، قیمت مقرون به صرفه نیز در این محبوبیت بی تاثیر نبوده است. 

ساز دهنی که به هارمونیکا نیز شناخته می شود در بین موسیقی دانان جزء مهمترین ساز های بادی مطرح است. رونمایی و استقبال از این ساز به اوایل قرن نوزدهم بر می گردد که افراد زیادی از این طریق ذوق و توانمندی خود را به نمایش می گذاشتند. 

اگرچه نواختن ساز دهنی راحت به نظر می رسد اما علاوه بر علاقه نیازمند قدرت تنفسی ویژه ای است، در غیر این صورت موسیقی آن چنگی به دل نخواهد زد. 

از دیگر خصوصیات منحصر به فرد ساز هارمونیکا محدوده صوتی ۱ تا ۴ اکتاو است البته نباید از قلم انداخت ساز دهنی خود انواعی دارد که بر اکتاو و محدوده صوتی تاثیر بسیاری دارند که در ادامه بطور مفصل به هر یک از آن ها گریزی زده شده است. 

تاریخچه ساز دهنی

موسیقی دانان و مورخان معتقدند که رواج ساز دهنی در گذشته از چین آغاز شده است البته در ظاهر با ساز امروزی تفاوت هایی داشت و اغلب از چوب ساخته می شد. 

اما معرفی هارمونیکای امروزی به اوایل قرن نوزدهم بر می گردد که اثری از هنرمندان آلمانی است که روز به روز گستره جغرافیایی این ساز بادی وسیع تر می شد و هنرمندان بسیاری از کشور ها به ویژه مردمان آمریکا و بریتانیا نیز علاقمند شدند این ساز خوش نوا را در دورهمی ها و مجالس برای شور و نشاط بکار گیرند. 

تولید ساز دهنی کروماتیک به سال ۱۹۱۸ بر می گردد که به علت محبوبیت بالا استقبال عظیمی از آن صورت گرفت. از مهمترین ویژگی ها این است که هر ۱۲ نیم پرده دارای گام کروماتیک است و فرصت بینظیری برای نوازندگان به ویژه افراد ماهر فراهم کرده تا توانمندی خود را در اجرای قطعات جاز، راک، پاپ و کلاسیک نیز به رخ بکشند. 

پیشتر نیز اشاره کردیم تمامی ساز های دهنی متناسب با زبان، اکتاو خاصی دارند. ساز دهنی کروماتیک به دلیل داشتن ۴ اکتاو یک سر و گردن از سایرین بالاتر است و دست نوازنده را برای اجرا های متفاوت بشدت باز کرده است. 

شناخت بهتر خانواده ساز دهنی 

ساز هارمونیکا از شناخته ترین ساز های بادی است که در خانواده ساز های زبان آزاد در کنار ملودیکا، کنسرتینا و آکاردئون قرار گرفته است. البته شباهت بیشتری به ساز آکاردئون به ویژه از نظر آوای موسیقی دارد. علاقمندان به ساز دهنی به علت ساختار نزدیک در نواختن آکاردئون نیز چالش چندانی نخواهند داشت.

انواع اکتاو و ترمولو جز ساز های هارمونیکای دو زبانه قرار می گیرند. کوک ساز های اکتاو دو زبانه به این صورت است که نیاز به فاصله یک اکتاوی دارند تا در فرآیند ارتعاش اختلالی ایجاد نشود اما کوک ساز های هارمونیکا ترمولو دو زبانه متفاوت است و اغلب فاصله کوتاهی در فرکانس وجود دارد. 

علت این که به آن اصطلاحا ترمولو افکت می گویند به دلیل ارتعاش همزمان دو زبانه است که کیفیت دو گانه اصوات را به تصویر می کشد. از مهمترین ساز های هارمونیکای تک زبانه می توان دیاتونیک و کروماتیک را نام برد.

تقسیم بندی انواع ساز دهنی متناسب با زبانه (Reed)

فاکتور های مختلفی برای تقسیم بندی ساز های دهنی تاثیر گذارند که در ادامه ما به رایج ترین تقسیم بندی ها اشاره می کنیم:

1. ساز های دهنی یک زبانه: همان طور که از اسم آن مشخص است این گروه از هارمونیکا فقط دارای یک زبانه بوده و اصوات آن ها از محدوده متوسط بالاتر نمی رود.
2. ساز های دهنی دو زبانه: داشتن دو زبانه در این گروه از ساز ها قابلیتی فراهم کرده است که علاوه بر بالاتر بودن محدوده صوتی، دست نوازنده برای نواختن اکتاو های بیشمار باز باشد و محدودیتی از این نظر احساس نشود. 

نحوه صدا سازی با ساز دهنی

شاید برایتان سوال باشد که چگونه تنها با دمیدن نفس درون این ساز موسیقی گوش نوازی به وجود می آید. ارتعاش و لرزش زبانی فلزی (Reed) که در بخش داخلی ساز دهنی قرار گرفته و بخشی از آن به بدنه وصل است در ترسیم این نغمه های دل انگیز تاثیر دارد. 

در حقیقت آوایی که شنیده می شود به دلیل حرکت جریان هوا و ارتعاش این گروه از زبانه هاست.

‌ الزامات کسب مهارت در نواختن ساز دهنی چگونه است؟

موسیقی اقیانوسی بی انتهاست و افراد می توانند راحت سبک مخصوص به خود را بیاموزند. اما برای ورود به جاده بی انتهای آموختن و نواختن حرفه ای ساز دهنی می بایست نخست سبک مورد علاقه را انتخاب کرد. از رایج ترین سبک های نوازندگی می توان راک، جاز، پاپ، پاپ ایرانی، کلاسیک و... را نام برد که هر یک طرفداران بسیاری دارند. 

بنابراین برای نوازندگی هارمونیکا هیچگونه محدودیتی ندارید فقط کافیست با علاقه تمرین کنید تا از صدای گرم و خاص اجرای خویش لذت ببرید. 

شناخته شده ترین انواع ساز دهنی کدامند؟

ساز دهنی هارمونیکا در انواع متفاوتی تولید و عرضه می شوند که در ادامه به خصوصیات شاخص آن ها گریزی می زنیم:

ساز دهنی دیاتونیک

نوازندگان و علاقمندان به سبک های پاپ، بلوز و فولک ترجیح می دهند با ساز دهنی دیاتونیک هنرنمایی کنند. شاید برایتان جالب باشد بدانید که به علت کاربرد بسیار آن در سبک بلوز بسیاری این نوع را به ساز دهنی بلوز نیز می شناسند. 

محبوبیت بسیار سبب شده که آوای شفاف و کریستالی اش شهرت بیشتری نسبت به سایرین داشته باشد. از ویژگی های ظاهری این ساز می توان به دو ردیفه نبودن سوراخ های ساز اشاره کرد و نوازنده این امکان را دارد علاوه بر عمل مکش با دمش نیز از اجرا موسیقی خود لذت ببرد.

نوازندگان با روحیات حساس اغلب ترجیح می دهند هارمونیکای ۱۰ سوراخه را برای نواختن انتخاب کنند که ساخت آن متناسب با الگو های منحصر به فردی صورت گرفته است. 

از نظر کوک نیز با استفاده از ریتم ماژور و ریشتر صورت می گیرد علاقمندانی که مایلند با این نوع قدم به دنیای آهنگ سازی بگذارند سبک های بسیاری پیش روی آن هاست و می توانند روز به روز مهارت خود را ارتقا بخشند.

ساز دهنی کروماتیک

شباهت این نوع با ساز دیاتونیک در داشتن یک ردیف سوراخ است و تولید موسیقی نیز با دمش و مکش صورت می گیرد اما وجود اسلاید (Slide) سبب تمایز این نوع ساز بادی شده است. 

برای دیدن اسلاید می توانید به قسمت پشتی ساز نگاه کنید. سازندگان آن را بصورت تیغه فلزی هم امتداد بدنه می سازند. شصتی نام بخش انتهایی اسلاید است که بصورت گرد و برآمده دیده می شود. 

تعبیه کردن این بخش مزایای بیشماری به همراه دارد از جمله این که نت حاصل از ساز کروماتیک نیم پرده از سایرین بالاتر است و نوازنده می تواند محدوده صوتی بیشتری را شاهد باشد و در هنرنمایی اغلب سبک های موسیقیایی موفقیت های چشم گیری را به نمایش بگذارد.

ساز ترمولو

ساز ترمولو متفاوت از دو گروه قبلی است. علاوه بر این که از نظر ظاهری سوراخ های ساز بصورت دو ردیفه قرار می گیرند، نوازنده برای هنرنمایی می بایست از عمل دمیدن یا مکش هوا کمک گیرد. 

آوای لرزان و دو گانه ساز ترمولو سبب شده که نه تنها روز به روز بیشتر رواج یابد بلکه پیشکسوتان با تجربه نیز برای هنرنمایی آن را ترجیح دهند. 

معمولا اساتید نیز پیشنهاد می کنند هنرجویان مبتدی در ابتدای مسیر یادگیری این نوع ساز را بکار نگیرند. دو ردیفه بودن سوراخ های ساز چالشی را برای آن ها مطرح می کند. 

عمده کاربرد این نوع ساز دهنی را می توان در موسیقی های راک و گام آسیایی و ایرانی شاهد بود. کم نیستند افرادی از کوچک و بزرگ که آثار هنری خود را با این ساز به تصویر می کشند.

تاثیر کاربرد ساز بر تقسیم بندی انواع هارمونیکا

موسیقی برخاسته از ساز دهنی بشدت آرام بخش است و جسم و روح را به خلسه می برد. موسیقی دانان متناسب با جنس صدا و پتانسیل هر یک توصیه می کنند در سبک های متفاوتی بکار گرفته شوند تا لذت دو چندانی را شاهد باشید. بطور مثال برای سبک های فولک و پاپ ساز دهنی ترمولو و اکتاو کارایی خیره کننده ای را به نمایش می گذارد اما استفاده از هارمونیکای دیاتونیک برای سبک های راک، کانتری، بلوز، فولک و پاپ انتخاب شایسته تری است. 

نوازندگان حرفه ای برای نواختن موسیقی های متناسب با سبک های جاز، کلاسیک و پاپ هارمونیکای کروماتیک را انتخاب می کنند. 

شما نیز اگر قصد هنرنمایی با ساز دهنی به ویژه در گروه نوازی هایی با سبک کلاسیک و پاپ را دارید توصیه می شود هارمونیکای بیس و کرد را استفاده کنید تا شگفت زده شوید. 

چالش در انتخاب سبک با ساز هارمونیکا

دنیای بی انتها موسیقی با داشتن سبک های جذاب و متنوع اگرچه فرصت بینظیری را برای تمامی افراد با سلایق و سنین مختلف فراهم می کند اما سردرگمی را نیز به ارمغان آورده است. برخی نمی دانند که از بین سبک های متنوع جاز، بلوز، پاپ، ایرانی، کلاسیک، راک و... کدام یک مناسب آن هاست. 

اساتید توصیه می کنند برای حل این چالش فرصتی به خود برای گوش دادن به سبک های مختلف اختصاص دهید. اگرچه موسیقی همواره حال دل هر فردی را خوب می کند ولی باید دید که انس و الفت شما به کدام یک نزدیکتر است اما بطور کلی خرید هارمونیکای کروماتیک برای مبتدیان که در ابتدای مسیر آموزش هستند توصیه می شود.

اگر از شما سوال شود که چه سازی محبوب ترین است حتما نام گیتار در ذهنتان نقش می بندد اما بد نیست بدانید که هارمونیکا از نظر فروش و محبوبیت رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. نوازندگان مطرحی همچون جان مایر، میک جاگر، ون موریسون، آلانیس موریست، استیوی واندر، شریل کورو، تام پتی، جیمی پیج و رام پلنت، ادی ودر، نیل یانگ، بن ژاوی و اوزی اسبورن از جمله هنرمندان برجسته ای هستند که در معرفی بهتر ساز هارمونیکا نقش شگفتی داشته اند. بی جهت نیست که حال نسل جدید به ویژه نوجوانان و جوانان نیز مایلند در عرصه موسیقی با نواختن ساز هارمونیکا نقش آفرینی کنند. در ادامه به نکاتی که به شناخت بهتر ساز هارمونیکا می انجامد اشاره می شود.

دیگر انواع ساز دهنی

هارمونیکا آکورد

همان طور که اشاره شد ساز دهنی در انواع مختلفی ساخته شده که به رایج ترین آن ها اشاره شد اما برخی از آن ها در ارکست ها بیشتر مورد استقبال قرار می گیرند مانند هارمونیکا آکورد که از مهمترین خصوصیات این نوع علاوه بر سایز بزرگ می توان به تولید ۴۵ آکورد متنوع اشاره کرد.

هارمونیکا ارکست

امکان اجرای دامنه های مختلفی از گام های صوت سبب شده که در گروه های ساز دهنی این نوع همواره مطرح باشد.

ساز دهنی Going electric

در دهه ۱۹۵۰ موسیقی دانان شاهد الکتریکی شدن گروه های بلوز بودند بطوری که پلیس ها و تاکسی ها نیز توانستند از نوآوری که نوازندگان هارپ با معرفی میکروفون های ولت مقرون به صرفه با عناصر کریستالی عرضه کردند بهره ببرند. 

شروع این فرآیند به این صورت بود که پس از وصل شدن این میکروفون ها با ساز گیتار و تقویت کننده های باز، اصوات قدرتمند و تغییر یافته ای تنها با تکان دادن دست در حوالی هارپ و میکروفون ایجاد شد.

برای یادگیری اصولی ساز دهنی چه باید کرد؟ 

برای این که بتوان نوازنده ای چیره دست هارمونیکا شد باید گام های نخستین را درست برداشت تا نه تنها بر الفبا مسلط شد بلکه در اجرای مفاهیم و تکنیک های پیشرفته نیز موفق بود. 

کتاب ساز دهنی دیاتونیک تالیف استاد منصور پاک نژاد از برترین متد های آموزشی است که اغلب اساتید آن را برای یادگیری اصولی توصیه می کنند. علاوه بر آن تهیه کتاب آموزش ساز دهنی کروماتیک استاد علی معتمدی نیز می تواند سواد موسیقیایی شما را بشدت ارتقا بخشد.

سختی های یادگیری ساز دهنی

موسیقی با گوشت و پوست و خون ایرانیان عجین شده است. اگر شما نیز علاقه دارید این هنر فاخر را بیاموزید بهتر است تردید را کنار بگذارید و به بهانه های واهی همچون افزایش سن، نداشتن استعداد و یا سختی آموزش توجه نکنید. برای یاد گرفتن موسیقی تنها نیاز به پشتکار و تمرین است. هارمونیکا نیز از جمله ساز هایی است که یادگیری آن چندان چالشی نیست و تنها می بایست تمارین را پیگیری کرد تا روز به روز مهارت بیشتری حتی در سطح اساتید برجسته نیز کسب کنید.

مزایای یادگیری ساز دهنی

با یادگیری ساز دهنی تنها استعداد موسیقیایی شکفته نمی شود بلکه روح و ذهن نیز به آرامش بینظیری دست پیدا می کند. انرژی و نشاطی که از این ساز ساطع می شود می تواند لبخند را به لب هر شنونده ای بیاورد‌. 

علاوه بر آن آموختن و نواختن فرصت بینظیری است تا از نظر تنفسی نیز فرد عملکرد بهتری داشته باشد. از دیگر نکات قوت این ساز راحتی در حمل و نقل است و نیاز نیست که سختی را متحمل شد.

برترین ساز دهنی برای هنرجویان مبتدی

هارمونیکا از جمله ساز هایی است که سازندگان آن را در انواع مختلف تولید و عرضه کرده اند که هر فرد می بایست متناسب با سطح، توانمندی و سبک موسیقیایی انتخاب شایسته ای داشته باشد. 

اگرچه انتخاب ساز کروماتیک و ترمولو برای هنرجویان مبتدی پیشنهاد می شود اما در نهایت می بایست با مشورت با اساتید خبره و مجرب خرید کنید. 

کروماتیک با داشتن نت ها کامل و امکان نواختن سبک های مختلف معمولا جزء اولین انتخاب های لیست اساتید است. البته ترمولو نیز با قابلیت معمولی تر بودن و دم دست تر بودن نیز شرایط ویژه ای را برای یادگیری فراهم می کند.

بهترین زمان برای تهیه ساز چه موقع است؟

توصیه می شود قبل از این که کلاس های آموزشی را شروع نکرده اید برای خرید اقدام نکنید که ممکن است متضرر شوید. معمولا اساتید مجرب بهترین زمان تهیه ساز دهنی را جلسات دوم یا سوم عنوان می کنند، زمانی که فرد از علاقه خود برای یادگیری هارمونیکا مطمئن شده است. 

قیمت ساز دهنی

برای تعیین قیمت دقیق تمامی اقلام به ویژه ساز هارمونیکا نمی توان نظر قطعی داد علاوه بر این که برند های مختلف آن را عرضه می کنند و قیمت متفاوت است. بنابراین متناسب با بودجه و سطح مهارتی دست به انتخاب بزنید.

خصوصیات شاخص ساز دهنی با کیفیت

برای این که مطمئن شوید سازی که خریداری می کنید شما را برای تولید اجرای گوش نواز همراهی می کند بهتر است در کنار فروشنده حتما صدای آن را امتحان کنید تا مطمئن شوید که تمام سوراخ های ساز علاوه بر تولید صدای دمش در انعکاس صدای مکش نیز قدرتمند هست یا خیر. 

در تهیه ساز های کروماتیک وزن ساز و کلید تغییر دهنده فرکانس نیز بسیار پر اهمیت است به ویژه اگر در ابتدای مسیر یادگیری هستید و مهارت چندانی ندارید. 

آموزش ساز دهنی برای کودکان ممکن است؟

هارمونیکا سازی است که متعلق به هیچ نسلی نیست و از بزرگ و کوچک، کودک و مسن می توانند از جذابیت های آن لذت ببرند. اما نباید فراموش کنید که کودکان در سنی قرار دارند که تمرکز و یادگیری ممکن است آن ها را خسته کند و باید برای پیشرفت صبور باشید تا از هنر آن ها لذت ببرید.

مشخصات یک ساز دهنی با کیفیت

خرید ساز دهنی با کیفیت چندان کار آسانی نیست اما بهتر به مشخصات ظاهری به ویژه کیفیت ساخت، طراحی، استحکام در برابر فشار و دما توجه کنید تا سازی خریداری کنید که همواره کارایی مطلوبی باشد و بتواند در روز های تنهایی همدم تان شود. 

از دیگر نکات تاثیر گذار در انتخاب ساز با کیفیت تعداد سوراخ های ساز است. ساز هایی که ۱۲ سوراخ دارند ایده آل هستند و می توانند انتظارات شما را برای نمایش موسیقی دل انگیز برآورده کنند.

بهترین مارک های ساز دهنی کدامند؟

برای خرید هر نوع ساز موسیقیایی می بایست با افراد خبره و اساتید با تجربه مشورت کرد. خرید ساز دهنی نیز بدون چالش نیست چرا که مارک های بسیاری تولید و عرضه شده اند که ممکن است شما را سردرگم کند. 

شرکت سوزوکی سیدل و هوهنر در این سال های فعالیت نام و آوازه ای رقم زده اند که سبب شده موسیقی دانان نیز ساز های هارمونیکای آن ها را جزء استاندارد ها معرفی کنند.

بهترین برند های سازدهنی برای هنرجویان تازه کار

• شرکت هوهنر: تاسیس این شرکت به سال ۱۸۵۷ بر می گردد که توانسته با تولیدات استاندارد روز به روز افراد بیشتری را ترغیب به خرید این ساز های خاص کند. 
• شرکت سیدل: قدمت شرکت سیدل با کارنامه درخشان در محصولات با کیفیت از سال ۱۸۴۷ شروع شده است. مهمترین خصوصیت این نوع ساز داشتن آوای جذاب و دل انگیز است که به دلیل وجود تیغ هایی از جنس استیل ضد زنگ به وجود می آید.
• شرکت سوزوکی: از دیگر برند های معتبر سازنده هارمونیکا این شرکت است که اگرچه فعالیت خود را از سال ۱۹۵۳ آغاز کرده اما با تولید محصولات مقرون به صرفه محبوب بسیاری از نوازندگان است.
• شرکت YONBERG: در ایران نیز می توانید از محصولات اصلی این شرکت از نمایندگی اصلی خرید کنید. 
• شرکت EASTTOP: اگرچه این شرکت چینی است اما توانسته ساز های کروماتیک ایده آل و متنوعی برای نوازندگان مختلف با سطح مهارتی متفاوت از مبتدی، متوسط و حرفه ای تولید و عرضه کند.

آموزش تصویری سازدهنی

برای دیدن مجموعه کامل آموزش ساز دهنی توسط منصور پاک نژاد به سایت آموزش آنلاین موسیقی خنیاگر مراجعه فرمایید.